Lỗi Tại Tôi Hồi Nào…
Là người Việt Nam, chúng ta không lạ gì cách ứng xử theo kiểu “bênh con” của phần đông các ông bố bà mẹ: Con chạy vấp cục đá té khóc, mẹ ngay lập tức xách dép xách cây đến xử tội cục đá đó và kèm theo câu “mẹ đánh nó rồi, con nín đi con”. Ông bố thấy con làm sai gì đó nổi nóng đánh con, bà mẹ sẽ bay vô ôm con xít xoa “con ông mà ông không xót à…có mẹ đây con không phải sợ”. Con đi chơi đánh lộn với bạn bè về khóc méc bố mẹ, ngay lập tức một hoặc cả hai không cần hỏi lý do bay qua nhà hàng xóm chửi rủa um sùm… Những đứa trẻ đó sẽ lớn lên trong suy nghĩ: Không bao giờ tôi có lỗi!
Bởi vậy văn hóa Việt không quen từ hai từ “Xin Lỗi”. Câu cửa miệng của người Tây là “Pardon me”, “I’m sorry”, “Excuse me”… Trong khi câu cửa miệng của rất nhiều người Việt là CC, ĐM…!
Ra đường va chạm giao thông, không cần biết đúng sai đánh chửi phủ đầu đối phương trước đã. Gây hậu quả gì nghiêm trọng thì “Tại”, như một loạt các sự kiện gần đây: Quy định sinh viên bán dâm… lần 3 bị đuổi học. Cao dưới 1,5m không được học sư phạm.
Cấm vĩnh viễn mấy… cái xe không được chạy trên đường cao tốc. Bắt học và thi lại ai làm mất bằng lái xe, v.v… Lúc đầu người ta khẳng định mình đúng, sau đó “hỏa tốc” thu hồi công văn và thay bằng chữ “Tại…”. Không một ai dám đứng ra nhận lỗi và xin lỗi.
Thế nên cũng chẳng lạ gì mà số đông dân Việt ta không bao giờ chịu trách nhiệm cho chính cuộc sống mình. Tôi bệnh là tại vấn đề gì đó, tôi làm ăn không được là do thế lực nào đó, tôi sống không hạnh phúc là ai đó phá… Phải tìm cái gì đó “đổ thừa”! Các ngôi sao trên trời ám tôi nên phải “Dâng sao giải hạn”, các vong hồn tiền kiếp rình phá tôi nên phải “cúng vong”. Đất có thổ công, sông có hà bá… đâu đâu cũng có thế lực siêu nhiên tìm cách hại tôi nên phải bỏ tiền ra hối lộ mua lộc cầu ơn.
Bên Phật giáo biến tướng vậy, còn Công giáo có không? Mấy chuyện đặt tay chữa bệnh, cầu cho có bầu… chúng ta nghĩ thế nào! Mỗi khi Giáo hội tiến hành phong thánh cho đấng nào, kiếm một hai phép lạ đã rất là khó, vậy mà hằng ngày có người đặt tay chữa hàng trăm hàng ngàn người khỏi bệnh theo cách họ làm chứng hùng hồn trước bàn dân thiên hạ. Nếu đúng như vậy thì từ thánh Giuse trở xuống cũng phải xách dép cho vị thánh sống này. Mà nếu đúng như vậy thì các bệnh viện đã thất nghiệp hết. Có điều toàn thấy làm chứng… miệng. Mấy trò nhố nhăng nơi các chùa chiền mà báo chí phản ánh kịch liệt thời gian gần đây, không khéo chúng ta cũng rơi vào vậy.
Tin mừng CN III MC (Lc 13, 1-9), người Do-thái cũng quan niệm những tai ương xảy ra là do Chúa phạt chứ không phải do họ gây ra. Hai biến cố: Những người Galilê bị tổng trấn Philatô giết và 18 người bị thác Siloe đổ xuống đè chết là hậu quả của sự cực đoan tôn giáo và chính trị, cùng sự ẩu tả của con người trong xây cất. Rõ ràng đó là “nhân tai” nhưng đã trở thành “thiên tai” do sự chối bỏ trách nhiệm của con người.
Lòng ham mê của cải vật chất khiến chúng ta bất chấp thủ đoạn để kiếm lợi dẫu là hại người. Sự vô tâm, vô trách nhiệm khiến chúng ta ra ích kỷ chỉ lo bản thân mình. Chúa Giêsu nói “Nếu các ông không chịu ăn năn sám hối, thì các ông cũng sẽ chết hết y như vậy”. Mỗi người chúng ta luôn phải đấm ngực ăn năn tội vì ít nhiều chúng ta vẫn hằng ngày gây nên đau khổ cho bản thân mình và người khác.
Lm. Giuse Nguyễn Đức Thịnh
(23/03/2019)