Sám hối (Lc 13, 1-9)

SÁM HỐI
Chúa Nhật 3 Mùa Chay Năm C: Lc 13, 1-9

Suy niệm

Cùng một biến cố, nhưng người ta lại có những cái nhìn khác nhau. Mỗi cái nhìn nói lên quan niệm và thực chất của tâm hồn mình. Người ta không thể nhìn cao hơn nếu tâm hồn còn quá thấp; không thể nhìn rộng hơn nếu tâm hồn còn quá hẹp; không thể nhìn ra sự thật khi tâm hồn còn gian dối; không thể nhìn ra Chúa nếu tâm hồn vắng bóng Ngài. Mọi cái nhìn đều phản ánh tình trạng nội tâm, nhưng điều ngặt nghèo là đứng trước mọi biến cố, người ta hay phóng chiếu tình trạng tiêu cực của tâm hồn mình lên người khác, khiến cho cuộc sống thêm oan khiên.

Cũng vậy, hôm nay Chúa Giêsu nói đến cái nhìn rất sai lạc của người Do Thái, khi họ giữ một cái quan niệm cứng nhắc về “ác giả ác báo”. Khi Philatô ra lệnh xử tử một số người nổi loạn, thì người Do Thái cho rằng những người đó đáng chết vì họ là những người tội lỗi. Khi tháp Silôe đổ xuống làm một số người chết, thì họ cũng nói đó là những người xấu xa đáng bị Chúa trừng phạt. Sự thật có phải vậy không? Đức Giêsu trả lời ngay: “Không phải thế, nhưng nếu các ông không sám hối, thì các ông cũng sẽ chết hết như vậy”. Câu trả lời mạnh bạo cho ta ý thức đừng suy đoán về người khác một cách hàm hồ, mà hãy coi những tai nạn đó là tiếng nhắc nhở ta xét lại lương tâm của mình để sám hối.

Điều khiến ta khó xét lại bản thân là vì thấy mình nằm trong tình trạng an toàn, không bị gì hết. Đã an toàn nên có cảm tưởng mình không có tội, vì thấy mình không có tội nên chẳng cần sám hối. Thật ra, tình trạng an toàn đó nhiều khi là do sự chủ quan và ảo tưởng của mình. Cũng giống như dụ ngôn nói về cây vả sống trong tình trạng an toàn. Nó không cho trái độc, không làm hại cây cối xung quanh, không phá cảnh quang. Nhưng nó có tội là đã làm hại đất, sử dụng đất mầu mỡ mà không sinh trái. Tình trạng an toàn của ta coi chừng cũng giống như cây vả, lá cành sum suê nhưng lại không sinh trái.

Tự hào vì mình không làm điều gì xấu, nhưng đã không làm điều tốt, những điều có thể làm và phải làm mà đã không làm. Không tích cực làm điều tốt lành thì rõ ràng là tiếp sức cho sự dữ tung hoành. Quả thực, “Thế giới phải chìm đắm trong đau khổ không phải vì tội ác của những kẻ xấu, mà vì sự im lặng của những người tốt.” (Napoléon). Một Kitô hữu chỉ lo sống an phận hoặc chỉ lo bao bọc cho bản thân mình là một phản chứng. Sống không phải là lo tránh tội, mà là lo thể hiện tình yêu. Chính tình yêu không cho phép chúng ta sống cằn cỗi, khô khan, biến mình trở thành kẻ vô ích giữa cuộc đời. Thế giới cần những Kitô hữu dám dấn thân để sống cho tha nhân. Chúng ta được kêu gọi góp phần để xây dựng Nước Chúa ngay trong cuộc đời này, nên phải sinh hoa kết quả như Chúa mong đợi, vì Đức Kitô đến là để mọi người được sống và sống dồi dào, là sự sống của chính Chúa.

Sám hối, hoán cải, còn là biết đón nhận những săn sóc tế nhị của Chúa, là đừng lãng phí bao ơn lành Chúa ban. Sám hối không chỉ là nhận ra những lầm lỗi và thiếu sót của mình nhưng còn để thấy những cằn cỗi, khô khan, thờ ơ nguội lạnh, và vô tình của mình đối với những người xung quanh. Đang khi bao nhiêu người khác luôn phải cực nhọc lo việc chung, còn mình thì cứ sống ung dung hưởng thụ. Sống như thế sẽ làm thui chột mọi khả năng và trở nên gánh nặng cho người khác.  

Dụ ngôn cây vả cho chúng ta thấy khuôn mặt của Thiên Chúa là chủ vườn, Đấng kiên nhẫn trước tình trạng khô cằn của cây đời chúng ta. Quyết định chặt cây chỉ đến sau nhiều lần hụt hẫng, sau khi đã làm đủ cách để lay động trái tim ta. Đức Giêsu, người làm vườn cũng kiên nhẫn không kém: “xin ông để lại một năm nữa”. Ngài tiếp tục nuôi hy vọng dù rất mong manh, là để “vun xới bón phân, may ra sang năm có trái”. Nhưng rồi ta đừng quên lời cuối cùng: “Nếu không ông chủ cứ chặt nó đi”. Chúa kiên nhẫn, hy vọng, chăm bón, chờ đợi, nhưng đòi ta phải sớm hoán cải. Sự hoán cải đưa ta vào một cảnh giới mới.

Lịch sử đầy dẫy những thí dụ về những người nhờ được người khác kiên nhẫn cho thêm cơ hội nên về sau trở thành những vĩ nhân. Có nhiều người phát triển rất chậm và muộn màng, nhưng lại là những nhân tài. Những người như thế cần có ai đó tin tưởng họ, kiên nhẫn chờ đợi họ và tạo cơ hội cho họ. Nếu không, thì kho tàng tài năng của họ sẽ bị vùi dập và mai một đi. Chúa đã tạo thêm cho ta thêm cơ hội, thì ta cũng hãy tạo thêm cơ hội cho người khác. Cuộc sống ý nghĩa biết bao khi biết sống cho mình mà lại vừa lo sống cho người khác. Cuộc sống ta cao đẹp khi làm cho người khác cùng lên cao với mình.

Cầu nguyện                     
                                        
Lạy Chúa Giêsu!
Sám hối thật là điều không dễ dàng,
khi tính cách của con chưa khiêm tốn,
khi thấy mình vẫn được sống an toàn,
chẳng có gì phải sợ sệt lo toan.

Con thấy bao người gặp cảnh tai ương,
con cho là hậu quả của tình trường,
phần con vẫn được luôn sung sướng,
nên nghĩ mình tội lỗi chẳng hề vương.

Đúng là con chủ quan và ảo tưởng,
vì đã không suy xét lại cho tường,
cũng giống như cây vả ở trong vườn,
cành lá thật xanh tươi nhưng không trái,
và như vậy chỉ làm hại đất đai,
phải chặt đi chứ để lại làm gì.

Con cũng nghĩ mình không làm gì tội,
nên chẳng cần phải sám hối ăn năn,
nhưng tội đâu chỉ là làm điều xấu,
mà còn là điều tốt đã không làm,
nên tiếp tay cho sự dữ lan tràn,
khiến bao người phải chịu kiếp lầm than.

Sống đâu phải chỉ là lo tránh tội,
mà phải lo thể hiện được tình yêu,
thiếu tình yêu nên khô cằn suy yếu,
đó là điều mà Chúa phải buồn nhiều,
xin cho con hằng ngày biết hoán cải,
để luôn làm tươi mới lại đời mình. Amen.

Lm. Thái Nguyên