Lời Chúa THỨ TƯ TUẦN 12 THƯỜNG NIÊN

25/06/2025
THỨ TƯ TUẦN 12 THƯỜNG NIÊN

Mt 7,15-20

“NGÔN SỨ GIẢ” Ở ĐÂU?
Khi ấy, Đức Giê-su nói với các môn đệ rằng: “Anh em hãy coi chừng các ngôn sứ giả, họ đội lốt chiên mà đến với anh em; nhưng bên trong, họ là sói dữ tham mồi. Cứ xem họ sinh hoa quả nào, thì biết họ là ai.” (Mt 7,15-20)

Suy niệm: Xem quả thì biết cây. Chúa Giê-su áp dụng nguyên tắc vàng đó cho việc phân định hành vi tốt xấu của con người. Theo kinh nghiệm thông thường về trồng trọt, cây giống tốt sẽ sinh trái ngon ngọt; và ngược lại cây giống yếu chỉ có thể sinh trái chua chát quắt queo. Chúa Giê-su dạy muốn phân định một ngôn sứ giả hay thật đừng chỉ dựa vào một số hành vi bên ngoài và nhất thời. Trái lại hoa trái đạo đức đích thực phải là kết quả của cả cuộc sống lâu dài bền bỉ và sâu thẳm từ trong tâm hồn.

Mời Bạn: Tôi có đang “chứa chấp” một “ông ngôn sứ giả” nào đó ngay trong lòng tôi, qua lối sống bên ngoài có vẻ đạo đức, từ bi bác ái làm vỏ bọc cho bản chất “tham, sân, si” bên trong hay không? Có khi nào tôi đã khởi đầu công việc với tâm tình đơn sơ thánh thiện nhưng rồi sau đó để mình bị lèo lái bởi những mong ước ích kỷ, những đam mê dục vọng tối tăm? Sau khi làm xong một việc, tôi cảm thấy bình an hay xáo trộn trong tâm hồn? Mời bạn tự vấn bằng những câu hỏi trên để phát hiện những “ngôn sứ giả” ẩn nấp trong lòng bạn. Có phân định được “ngôn sứ giả” trong lòng bạn thì mới có thể phân định “ngôn sứ giả” trong đời sống hằng ngày của bạn.

Sống Lời Chúa: Thực hiện nghiêm túc phút xét mình trong giờ kinh tối.

Cầu nguyện: Lạy Chúa Giê-su, Chúa dạy con hãy xem quả để biết được cây. Xin ban ơn thêm sức để chúng con trung thành thực thi Lời Chúa mỗi ngày một trọn vẹn hơn. Amen.

BÀI ĐỌC TRONG THÁNH LỄ
THỨ TƯ TUẦN 12 THƯỜNG NIÊN

Ca nhập lễ

Chúa là mãnh lực của dân Người, là chiến luỹ bảo vệ mạng sống người Chúa đã xức dầu. Lạy Chúa là phần rỗi tôi, xin cứu sống dân Chúa, và chúc phúc cho phần gia nghiệp Chúa, xin hãy chăn dắt họ đến muôn đời.

Lời nguyện nhập lễ

Lạy Chúa, xin cho chúng con hằng trọn niềm tôn kính và ái mộ Thánh Danh, vì những ai được Chúa cho khăng khít với Chúa, Chúa sẽ chẳng bỏ rơi bao giờ. Chúng con cầu xin…

Bài Ðọc I: (Năm I) St 15, 1-12. 17-18

“Abram tin vào Thiên Chúa và vì đó, ông được công chính”.

Trích sách Sáng Thế.

Trong những ngày ấy, có lời Chúa phán cùng Abram trong thị kiến rằng: “Hỡi Abram, ngươi chớ sợ, Ta là Ðấng phù trợ và là phần thưởng rất bội hậu cho ngươi”. Abram thưa rằng: “Lạy Chúa là Thiên Chúa, Ngài sẽ ban cho con điều gì? Con sẽ qua đi mà không có con; chỉ có Eliêzer này, người Ðamas, con của người giúp việc gia đình con”. Abram nói tiếp rằng: “Chúa không cho con sinh con; đây con của người giúp việc sẽ là kẻ nối nghiệp con”. Tức thì có lời Chúa phán cùng ông rằng: “Chẳng phải người này sẽ là kẻ nối nghiệp ngươi, nhưng là chính người con ngươi sinh ra, sẽ là kẻ nối nghiệp ngươi”. Thiên Chúa dẫn Abram ra ngoài và nói với ông: “Ngươi hãy ngước mắt lên trời, và nếu có thể được, hãy đếm các ngôi sao”. Rồi Chúa nói tiếp: “Miêu duệ của ngươi sẽ đông đảo như thế”. Abram tin vào Thiên Chúa và vì đó, ông được công chính.

Và Chúa lại nói: “Ta là Chúa, Ðấng dẫn dắt ngươi ra khỏi thành Ur của dân Calđê, để ban cho ngươi xứ này làm gia nghiệp”. Abram thưa rằng: “Lạy Chúa là Thiên Chúa, làm sao con có thể biết con sẽ được xứ đó làm gia nghiệp?” Chúa đáp: “Ngươi hãy bắt một con bò cái ba tuổi, một con dê cái ba tuổi, một con cừu đực ba tuổi, một con chim gáy mái và một con bồ câu non”. Abram bắt tất cả những con vật ấy, chặt ra làm đôi, đặt phân nửa này đối diện với phân nửa kia: nhưng ông không chặt đôi các con chim. Các mãnh cầm lao xuống trên những con vật vừa bị giết, song ông Abram đuổi chúng đi.

Lúc mặt trời lặn, Abram ngủ mê; một cơn sợ hãi khủng khiếp và u tối bao trùm lấy ông. Khi mặt trời đã lặn rồi, bóng tối mù mịt phủ xuống, có một chiếc lò bốc khói và một khối lửa băng qua giữa những phần con vật chia đôi. Trong ngày đó, Chúa đã thiết lập giao ước với Abram mà nói rằng: “Ta ban xứ này cho miêu duệ ngươi, từ sông Ai-cập cho đến sông Euphrát”.

Ðó là lời Chúa.

Ðáp Ca: Tv 104, 1-2. 3-4. 6-7. 8-9

Ðáp: Tới muôn đời Chúa vẫn nhớ lời minh ước 

Hoặc đọc: Alleluia.

Xướng: Hãy ca tụng Chúa, hãy hoan hô danh Ngài, hãy kể ra sự nghiệp Chúa ở giữa chư dân. Hãy xướng ca, đàn hát mừng Người, hãy tường thuật mọi điều kỳ diệu của Chúa.

Xướng: Hãy tự hào vì danh thánh của Người, tâm hồn những ai tìm Chúa, hãy mừng vui. Hãy coi trọng Chúa và quyền năng của Chúa, hãy tìm kiếm thiên nhan Chúa luôn luôn.

Xướng: Hỡi miêu duệ Abraham là tôi tớ của Người, hỡi con cháu Giacóp, những kẻ được Người kén chọn. Chính chúa là Thiên Chúa chúng ta, quyền cai trị của Người bao trùm khắp cả địa cầu.p.

Xướng: Tới muôn đời Người vẫn nhớ lời minh ước, lời hứa mà Người đã an bài tới muôn thế hệ, lời minh ước Người đã ký cùng Abraham, lời thề hứa Người đã thề với Isaac.

Bài Ðọc I: (Năm II) 2 V 22, 8-13; 23, 1-3

“Vua đọc cho mọi người nghe lời sách giao ước đã tìm thấy trong Nhà Chúa, ký kết giao ước trước mặt Chúa”.

Trích sách Các Vua quyển thứ hai.

Trong những ngày ấy, thượng tế Helcia nói với thư ký Saphan rằng: “Tôi tìm thấy sách luật trong Nhà Chúa”. Helcia trao sách cho Saphan đọc. Rồi thư ký Saphan đến cùng vua, và thuật lại cho vua rằng: Tôi tớ vua đã thu lượm số bạc dâng cúng trong nhà Chúa, và trao cho đốc công nơi Ðền thờ Chúa, để phát lương cho thợ. Thư ký Saphan cũng thuật cho vua rằng: “Tư tế Helcia đã trao cho tôi cuốn sách”. Thư ký Saphan đã đọc sách đó trước mặt vua. Khi nghe lời sách luật Chúa, vua liền xé áo mình, rồi truyền cho tư tế Helcia và Ahica con Saphan, Acôbor con Mica, và thư ký Saphan cùng Asaia người hầu cận vua rằng: “Các ngươi hãy đi hỏi ý Chúa cho trẫm, cho toàn dân và cho nhà Giuđa, về các lời sách vừa tìm thấy. Cơn thịnh nộ của Chúa đối với chúng ta nặng nề lắm, vì cha ông chúng ta không tuân giữ các lời trong sách này”. Họ thuật lại cho vua các lời của Chúa.

Bấy giờ vua sai đi triệu tập các trưởng lão Giuđa và Giêrusalem đến cùng vua. Vua lên Ðền thờ Chúa với những người thuộc chi tộc Giuđa, toàn thể dân cư Giêrusalem, các tư tế, các tiên tri và toàn dân lớn bé, ông đọc cho mọi người nghe lời sách giao ước đã tìm thấy trong Nhà Chúa. Vua đứng trên bệ, ký kết giao ước trước mặt Chúa, để ai nấy đi theo Chúa, cùng hết lòng hết sức tuân giữ các huấn lệnh, các lề luật và nghi lễ của Chúa. Họ làm sống lại các lời giao ước đã ghi chép trong sách này: cả dân đều chấp nhận bản giao ước.

Ðó là lời Chúa.

Ðáp Ca: Tv 118, 33. 34. 35. 36. 37. 40

Ðáp: Lạy Chúa, xin dạy bảo con đường lối thánh chỉ Ngài (c. 33a).

Xướng: Lạy Chúa, xin dạy bảo con đường lối thánh chỉ Ngài, để con tuân giữ cho bằng triệt để.

Xướng: Xin dạy con để con vâng theo luật pháp Ngài, và để con hết lòng tuân giữ luật đó.

Xướng: Xin hướng dẫn con vào đường lối chỉ chị Ngài, vì chính trong đường lối này con sung sướng.

Xướng: Xin nghiêng lòng con theo lời Ngài nghiêm huấn, và chớ để con sa ngã vào chỗ lợi danh.

Xướng: Xin cho con ngoảnh mặt, khỏi thấy cảnh phù vân; xin cho con được sống noi theo đường lối Chúa.

Xướng: Này đây, con khao khát huấn lệnh của Ngài, theo lượng công minh Ngài, xin cho con được sống.

Alleluia: Ga 14, 23

Alleluia, alleluia! – Chúa phán: “Nếu ai yêu mến Thầy, thì sẽ giữ lời Thầy, và Cha Thầy sẽ yêu mến người ấy, và Chúng Ta sẽ đến và ở trong người ấy”. – Alleluia.

Phúc Âm: Mt 7, 15-20

“Hãy xem quả thì các con sẽ biết chúng”.

Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Matthêu.

Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ rằng: “Hãy coi chừng các tiên tri giả. Họ mặc lốt chiên đến cùng các con, nhưng bên trong, họ là sói dữ hay cắn xé. Hãy xem quả thì các con sẽ biết được chúng. Nào ai hái được trái nho nơi bụi gai, hoặc trái vả nơi bụi găng sao? Cũng thế, cây tốt thì sinh trái tốt, còn cây xấu thì sinh trái xấu. Cây tốt không thể sinh trái xấu, và cây xấu không thể sinh trái tốt. Các cây không sinh trái tốt sẽ bị chặt đi và ném vào lửa. Vậy coi trái thì các con sẽ nhận biết được chúng”.

Ðó là lời Chúa.

Lời nguyện tiến lễ

Lạy Thiên Chúa từ bi, chúng con hiến dâng những lễ vật này để tạ tội và ngợi khen Chúa; cúi xin Chúa vui lòng chấp nhận, và dùng của lễ này mà thanh tẩy chúng con, hầu chúng con có thể dâng lên những tâm tình làm đẹp lòng Chúa. Chúng con cầu xin…

Ca hiệp lễ

Lạy Chúa, muôn loài để mắt cậy trông vào Chúa, và Chúa ban lương thực cho chúng đứng theo giờ.

Hoặc đọc:

Chúa phán: “Ta là mục tử tốt lành, và Ta thí mạng sống Ta vì các chiên Ta”.

Lời nguyện hiệp lễ

Lạy Thiên Chúa toàn năng hằng hữu, Chúa đã cho chúng con rước Mình và Máu Con Chúa để đổi mới chúng con, xin cho chúng con được chắn chắn hưởng ơn cứu độ, nhờ mầu nhiệm cử hành trong thánh lễ này. Chúng con cầu xin…

Suy niệm

ĐỀ PHÒNG NHỮNG TIÊN GIẢ (Mt 7,15-20)
Lm. Giuse Đinh Lập Liễm

1. Chúa Giê-su bảo các môn đệ phải coi chừng tiên tri giả: bề ngoài thì họ giả bộ hiền lành như con chiên, nhưng thật sự họ ác ôn như sói dữ. Muốn biết họ thật giả, cần phải xem cách sống họ có phù hợp với giáo huấn của Chúa không? Vì cây tốt thì sinh trái tốt, cây xấu thì sinh trái xấu. Cũng vậy, người tốt thì lời nói việc làm của họ cũng tốt, còn kẻ bê tha thì lời nói việc làm của họ cũng bê bối. Vì lòng đầy tràn thì sẽ thố  lộ ra bên ngoài bằng lời nói, việc làm và đời sống hằng ngày.

2. Lời Chúa hôm nay dạy cách nhận định khách quan. Nhưng trước hết ta cần lưu ý rằng lời dạy này không mâu thuẫn với lời dạy hôm thứ hai là đừng đoán xét người khác. Đoán xét là chỉ mới thấy một số hiện tượng đã vội kết luận và kết án. Còn nhận định khách quan là căn cứ vào kết quả để biết con người. Đoán xét dễ chủ quan, còn nhận định thì phải khách quan. Đoán xét đưa đến việc lên án người khác, còn nhận định chỉ để rút ra suy nghĩ và chọn lựa cho chính mình. Trong cuộc sống, ta không nên đoán xét nhưng phải khôn ngoan nhận định cách khách quan.

Nhận định khách quan dựa trên tiêu chuẩn “Xem quả biết cây” (Carôlô).

3. Tiên tri theo đúng nghĩa là người nói thay Thiên Chúa, là người chỉ nói những gì Thiên Chúa truyền, và đôi khi biến cả đời mình  thành sứ điệp của Thiên Chúa. Đó là trường hợp của Giê-rê-mi-a khi ông khoác vào người một cái ách và đi giữa phố chợ để gây ý thức nơi dân Ít-ra-en về cái ách tội lỗi đang đè nặng trên họ. Đó cũng là trường hợp của Hô-sê khi ông cưới một cô gái điếm để tố cáo sự bất trung của dân chúng.

Tiên tri giả là người nhân danh Thiên Chúa để nói những gì không phải là của Chúa và có cuộc sống không phù hợp với sứ điệp của Chúa. Chúa Giê-su đã so sánh tiên tri giả với một thứ cây xấu, cây xấu chỉ có thể sinh trái xấu, và người ta có thể xem quả để biết cây.

4. Để phân định ai là tiên tri giả, ai là tiên tri thật, chúng ta hãy dựa vào tiêu chuẩn này: Có tuyên xưng Đức Giê-su Ki-tô là Chúa như đức tin tông truyền từ các Tông đồ dạy không? Càng ngày càng xuất hiện nhan nhản những kẻ xưng mình là “thị nhân”, là “con gái yêu”, là tiên tri thật”, là “được Chúa sai đi” rồi tự cho mình được “mạc khải” nhưng thực tế lại rao truyền điều đi ngược lại với đức tin tông truyền mà Chúa Giê-su giao cho các Tông đồ truyền lại cho Giáo hội. Chẳng hạn, trong những năm gần đây có cái gọi là “sứ điệp từ trời” của một phụ nữ  tự xưng là “con gái yêu” của Chúa, rao truyền những điều nghịch đức tin,  dựa theo những con số tượng trưng trong Thánh Kinh rồi giải thích theo nghĩa đen, lên án Giáo hội trong công đồng Va-ti-can II, bất phục và không tin vào sự kế vị hợp pháp của Đức Thánh Cha… Như thế, chính cái gọi là sứ điệp ấy tự mâu thuẫn với lời Chúa dạy (Hiền Lâm).

5. Người Ki-tô hữu nhờ phép rửa cũng tham dự vào chức vụ tiên tri của Đức Ki-tô. Một cách nào đó, qua ngôn từ và hành động, cuộc sống của họ cũng phải là một sứ điệp của Thiên Chúa cho những người chung quanh. Nếu cuộc sống người Kitô hữu không đủ sức là một sứ điệp của Thiên Chúa, thì hẳn người đó cũng có thể bị coi là một tiên tri giả. Như vậy, tiên tri giả hay Ki-tô hữu giả là người thiếu sự thống nhất hòa hợp giữa niềm tin và cuộc sống. Người Ki-tô hữu giả là người mang danh hiệu Ki-tô, nhưng lại không sống những cam kết của mình. Đó là người chỉ đóng khung niềm tin của mình trong bốn bức tường nhà thờ, mà không thể hiện niềm tin ấy trong cuộc sống hằng ngày qua những gặp gỡ với tha nhân. Đó là người không muốn sống như Đức Ki-tô, nhưng chỉ buông theo con người cũ của những xu hướng tội lỗi (Mỗi ngày một tin vui).

6. Chúa Giê-su tỏ lòng cảm thông và tha thứ cho những yêu hèn và vấp ngã của con người, nhưng Ngài không hề dung chấp cho thái độ giả hình của những người Biệt phái. Ngài gọi họ là những tiên tri giả, những người đội lốt chiên mà bên trong là lòng dạ của sói dữ. Họ trưng bày một bộ mặt đạo đức, nhưng cuộc sống của họ gồm toàn những hành động xấu xa.

Về vấn đề này, cha ông chúng ta đã có kinh nghiệm và thường nói:

Mua cá thì phải xem mang,
Mua bầu xem cuống, mới toan khỏi lầm.
Con người muốn biết thâm tâm,
Nhìn vào công việc, chẳng lầm mảy may.

7. Truyện: Xem quả biết cây.

Nước Kinh có người xem tướng giỏi, nói câu nào trúng câu ấy. Trong nước, xa gần ai ai cũng biết tiếng. Vua Trang Vương thấy thế  vời lại hỏi:

– Nhà ngươi dùng thuật gì mà xem tướng giỏi như thế?

Người xem tướng thưa rằng:

– Thần không có thuật gì lạ cả. Thần chỉ xem “bạn người ta” mà biết được người ta  hay hoặc dở. Như thần xem cho thường dân, mà thấy họ chơi với những người bạn hiếu, đễ, huấn, cần, biết giữ phép nước thì thần đoán người ấy là người hay, thân tất một ngày vẻ vang, nhà tất một ngày thịnh vượng.

Như thần xem cho quan lại, mà thấy chơi với những người bạn thành, tín, có phẩm hạnh, thích điều phải thì thần đoán cho ông quan ấy là người tốt, làm quan tất mỗi ngày một cao thăng, giúp vua tất mỗi ngày một lợi ích.

Nếu thần xem cho vua chúa, mà thấy quan gần thì có lắm người hiền, quan xa có lắm người trung, lúc lỗi có nhiều người can ngăn thì thần đoán là ông vua giỏi, vua tất mổi ngày một tôn trọng, nước tất mỗi ngày một trị yên, thiên hạ tất mỗi ngày một qui phục. Thần quả không có thuật gì lạ, chỉ xem người mà biết được người hay hay dở.

Vua Trang Vương cho nói là phải. Bấy giờ liền kíp thu dùng những người tài giỏi, sau nước Sở cường thịnh nhất đời Chiên Quốc.

Chúng ta tự hỏi xem bạn bè chung quanh chúng ta là những người như thế nào? Từ đó mà chúng ta biết mình là ai?

XEM HỌ SINH HOA QUẢ NÀO
(THỨ TƯ TUẦN 12 TN NĂM LẺ) 
Emmanuel Nguyễn Thanh Hiền, OSB

Qua Lời Tổng Nguyện của Thứ Tư Tuần 12 Thường Niên, Năm Lẻ này, các nhà phụng vụ muốn chúng ta xin Chúa cho chúng ta hằng trọn niềm tôn kính và ái mộ Thánh Danh, vì những ai được Chúa cho khăng khít với Chúa, thì Chúa chẳng bỏ rơi bao giờ.

Tôn kính và ái mộ Thánh Danh, sẽ sống được giới luật yêu thương của Chúa, như trong bài đọc một của giờ Kinh Sách, trích sách Samuen Quyển I nói về: Gionathan yêu Đavít như yêu chính mình. Tình bạn giữa Đavít và Gionathan dễ làm ta mủi lòng. Tình bạn đó làm nổi bật ảnh hưởng cực kỳ lớn lao của một người có sức thu hút, ngay cả, với những ai lẽ ra phải chống lại mình. Bè bạn thương nhau mọi thời mọi lúc, vào ngày hoạn nạn mới thấy rõ ai là anh em. Phàm ai yêu thương, thì đã được Thiên Chúa sinh ra và người ấy biết Thiên Chúa.

Tôn kính và ái mộ Thánh Danh, sẽ điều khiển được các tham vọng, ham muốn của mình, như trong bài đọc hai của giờ Kinh Sách, Chân Phước Enrêđô Viện Phụ nói: Tình bằng hữu chân thật, hoàn hảo và vĩnh viễn… Người bạn trung thành là một nơi nương tựa vững chắc; ai gặp được người bạn như thế là gặp được kho tàng. Người kính sợ Đức Chúa điều khiển được tình bạn của mình; vì bản thân mình thế nào, thì cận thân mình cũng thế.

Tôn kính và ái mộ Thánh Danh, sẽ trung thành tuân giữ những gì đã kết ước cùng Chúa, như trong bài đọc một của Thánh Lễ, trích sách Sáng Thế nói: Ông Ápraham đã tin Thiên Chúa, và vì thế được kể là người công chính. Đức Chúa lập giao ước với ông. Trong bài Đáp Ca, Thánh Vịnh 104, vịnh gia cho thấy: Giao ước đã lập ra, muôn đời Chúa nhớ mãi. Hãy tạ ơn Chúa, cầu khẩn danh Người, vĩ nghiệp của Người, loan báo giữa muôn dân. Hát lên đi, đàn ca mừng Chúa, và suy gẫm mọi kỳ công của Người.

Câu Tung Hô Tin Mừng, mà các nhà phụng vụ đã chọn cho ngày lễ hôm nay là: Chúa nói: Hãy ở lại trong Thầy như Thầy ở lại trong anh em. Ai ở lại trong Thầy, thì sinh nhiều hoa trái. Trong bài Tin Mừng, Đức Giêsu nói: Cứ xem họ sinh hoa quả nào, thì biết họ là ai. Giao ước đã lập ra muôn đời Chúa nhớ mãi, nếu chúng ta ở lại trong Chúa như Chúa ở lại trong chúng ta; nếu chúng ta trung thành với Chúa như Chúa luôn trung thành với chúng ta, thì, chúng ta sẽ sinh được nhiều hoa trái. Cứ xem cách hành xử của ông Gionathan đối với ông Đavít, thì chúng ta sẽ biết ông là ai. Hoa quả trung thành của ông được sinh ra từ lòng trung thành tuân giữ những gì ông đã kết ước với ông Đavít. Ông Ápraham được coi là người công chính vì đã tin Đấng sẽ thực hiện những gì Người đã hứa với ông. Ông Gionathan đã trung thành với Đức Chúa, ở lại trong lòng kính sợ Đức Chúa, vì thế, ông không hề nao núng trước những lời kích thích đầy tham vọng của vua Saun, nhằm, khơi dậy lòng ghen ghét, thổi bùng lửa ghen tuông và gia tăng nỗi cay đắng trong ông. Ông vẫn giữ trọn lời kết ước, vẫn mạnh mẽ trước những tiếng doạ nạt, vẫn nhẫn nhục trước những lời nguyền rủa. Vì tình bằng hữu, ông coi rẻ ngai vàng, chỉ nhớ đến tình thân mà không màng danh lợi. Tình bằng hữu của ông thật cao cả, chân thật, hoàn hảo, và vững bền: không ghen tuông nào có thể hủy hoại, không ngờ vực nào có thể làm suy giảm, không tham vọng nào có thể phá tan. Bị thử thách đến vậy, mà ông vẫn không nao núng; bị xô đẩy đến thế, mà ông vẫn không ngã quỵ; bị nguyền rủa thế nào, ông cũng không lay chuyển; bị lăng mạ ra sao, ông cũng không đổi thay. Ước gì chúng ta cũng biết bắt chước ông Gionathan để sống tình bằng hữu với Chúa như vậy. Ước gì chúng ta cũng như Ápraham hằng tin tưởng vào Đấng luôn trung thành tuân giữ những gì Người đã kết ước với ông. Ước gì chúng ta hằng trọn niềm tôn kính và ái mộ Thánh Danh, vì những ai được Chúa cho khăng khít với Chúa, thì Chúa chẳng bỏ rơi bao giờ. Ước gì được như thế!