Sống công chính thật khó trong thế giới ngày nay. Theo định nghĩa của Edekiel, công chính đòi buộc: “Thi hành điều công minh, chính trực” (Ed 18, 5). Công minh đã khó, chính trực lại càng khó hơn. Thánh Giuse là Đấng Công Chính, xin Người bầu cử cho chúng con được sống như Người.
Thi hành đức công minh: Là người ngay thẳng, không gian dối, theo lẽ công bằng, luôn bảo vệ chân lý. Họ là những người cần thiết để xây dựng một xã hội tốt đẹp cho mọi người được sống, có những cơ hội như nhau. Họ luôn bảo vệ những người cô đơn thất thế, là tiếng nói của lương tri, bảo vệ cho điều chân thật.
Người sống công minh luôn giữ gìn đời sống của mình trong sạch từ tâm hồn đến hành động. Bởi vì một chút gợn sóng của tội lỗi cũng làm cho đức công minh bị méo mó. Khi bị đồng tiền lôi cuốn, khi vì một chút lợi ích cá nhân nào cũng làm mất trong sáng của đức công minh. Công minh nghĩa là mọi người có thể nhận ra sự trong sáng của người đó đang sống.
Đức công minh nơi Thánh Giuse được tỏ hiện trong giấc mộng của ngài khi định tâm lìa bỏ Đức Maria cách kín đáo vì nghe Maria có thai. Cách kín đáo lìa bỏ, bày tỏ sự tôn trọng Đức Maria trong tự do lựa chọn của Đức Maria. Theo đánh giá người đời, cách nào đó cũng thể hiện chấp nhận sự thật, là kẻ đến sau, kẻ thua cuộc trong tình yêu, khiêm nhường âm thầm rút lui, không làm to chuyện. Cách nghĩ của người đời như vậy là đại nhâb!
Đức công minh của Thánh Giuse trong nghề bác thợ mộc. Thời Thánh Giuse, gọi là bác thợ mộc cho oai, thực ra nghề này cũng tầm thường như người thợ đụng, đụng gì làm đó, ai cần giúp gì có bác thợ đến sửa chữa. Nghề tầm thường nhưng không tầm thường với con người sống công minh rất phi thường. Bác thợ giúp gì được thì sẵn sàng giúp, lấy tiền công giá rẻ, ai không có cho gì đổi lại cũng xong và kể cả không có gì cũng chẳng sao, lời cầu nguyện cho là đủ rồi. Như Thánh Kinh tường thuật khi dân làng nói về Chúa Giêsu nhắc đến “con bác thợ mộc” (Mt 13, 55) nghe rất kính trọng, rất tự hào về Đấng xuất thân từ làng quê mình trong một gia đình đạo hạnh. Trong cuộc sống thường ngày, chúng ta cũng có thể gặp nhiều người sống theo gương Thánh Giuse như vậy. Thường họ được nhiều người yêu mến, công to việc nhỏ cũng nhờ đến họ, giúp cho mọi người trong xóm, trong làng.
Đức công minh còn đặc biệt “vâng theo ý muốn của Chúa” mau mắn, không đòi hỏi. Giống như cách ẩn dụ của Đức Hồng Y Etchegaray nói “Như con lừa chở Chúa” bảo đi thì đi, bảo đừng thì đứng, không bao giờ tranh cãi với ý chủ. Thánh Giuse sống công minh, không theo nghĩa của trần gian mà theo ý muốn của Thiên Chúa. Theo truyền thống người Do Thái, người cha trong gia đình là mẫu mực cho các con noi theo, Thánh Giuse sống mẫu gương “Chúa bảo gì thì vâng làm điều ấy”, giống như đã truyền lại cho Chúa Giêsu cách sống: “Lương thực của tôi là làm theo ý cha tôi” (Ga 4, 34)
Đức chính trực: Theo diễn giải chính trực của một người sống luôn có một nguyên tắc sống kỷ cương, nghiêm khắc với mình, khoan dung với người khác. Đức chính trực luôn đòi hỏi một chuẩn mực sống hoàn hảo. Theo từ ngữ La Tinh “Interge” là sự hoàn hảo, trọn vẹn trong cách sống.
Dịch nghĩa chính trực một cách sát hơn là tình trạng nội tâm hoàn hảo. Người ta đưa ra hai phương pháp kiểm chứng:
Chủ quan: Đánh giá niềm tin và trách nhiệm của người đó từ sâu trong nội tâm. Đời sống của người chính trực, trước sau như một; từ hành vi, lời nói, nội tâm hoà hợp ăn khớp với nhau. Nếu chỉ có một hành vi bất nhất lời nói với việc làm thôi, thì không còn là chính trực. Giá trị bản thân người chính trực không thay đổi theo thời gian, khi này, khi khác. Chỉ có một con đường duy nhất cho sự hoàn hảo không có con đường nào khác. Điều này Thánh Giuse cũng đã dạy cho Chúa Giêsu “Hãy nên hoàn hảo như Cha trên trời là Đấng hoàn hảo” (Mt 5, 48)
Khách quan: Thông qua phương pháp khoa học. Kiểm chứng qua đời sống hằng ngày. Họ là những người luôn sống khiêm nhường vì nhân cách của họ là tốt. Họ trung thực trong lời nói, không nói những từ hai ba ý. Trung thực trong việc làm, chuẩn mực trong cách sống, được nhiều người yêu mến, nhưng cũng không thiếu kẻ ghen ghét. Dù có kẻ ghen ghét lối sống của người chính trực, nhưng họ không bao giờ thanh minh, trả đũa, hay nói lại lời xúc phạm. Họ là người bình tĩnh trong mọi vấn đề, thuận hay nghịch. Người chính trực thường dễ cải hoá người chống lại mình bằng tình thương yêu chân thành, lòng yêu mến thật sự từ trái tim. Cứ nhìn vào cuộc đời của Chúa Giêsu là thấy hình ảnh gương mẫu của người cha dạy cho con cách sống. Thường chúng ta đánh giá đời sống cha mẹ qua cách sống của người con là như thế.
Người chính trực luôn gây nên được niềm tin từ người khác. Họ được nhiều người đến tư vấn chuyện riêng tư, khó giải quyết. Người chính trực am hiểu Thánh ý Chúa vì họ đã quen sống như thế, nên có những lời tư vấn cho người khác điều tốt lành. Họ cũng là người mang niềm an ủi, an lành cho người khác. Chúng ta thường có thói quen “Hãy đến cùng Thánh Giuse” là như vậy. Chúng tìm được ở nơi Ngài những điều cần thiết cho chúng ta, nhất là những lúc gặp gian nan, rối trí, mất bình an.
Nguyện cầu Thánh Giuse cầu bầu cùng Chúa cho chúng ta. Xin Người cũng hướng dẫn dạy bảo cho chúng ta những điều công minh, chính trực như xưa Người đã chỉ bảo cho Chúa Giêsu.
L.m Giuse Hoàng Kim Toan
