“Nguồn sống đời tôi, tôi sẽ luôn gìn giữ thân xác khiết tinh, vì đã hiểu được Người âu yếm vuốt ve. Tôi sẽ luôn luôn giữ gìn tư tưởng xa lánh mọi điều giả dối, vì hiểu chính Người là chân lý đã nhóm trong tâm trí tôi nguồn sáng trí tri. Tôi sẽ luôn luôn đuổi xua khỏi tâm hồn mọi ác ý xấu xa và vun trồng cho tình yêu trong mình bừng nở, vì hiểu Người đã ngự trị từ lâu trong sâu thẳm tim tôi. Và tôi sẽ đem hết sức mình phát hiện Người trong mọi việc làm, vì hiểu chính sức mạnh của Người đã cho tôi khả năng hành động”[1].
Sự trong sạch của thân xác là khởi đầu cho cái nhìn xuyên thấu vào sự vật, nhận ra chân lý trong những hỗn độn và tầm thường. “Phúc thay ai khát khao nên người công chính, vì họ sẽ được Thiên Chúa cho thoả lòng”[2]. Mối phúc của Phúc âm gợi lên một cội nguồn của niềm vui trong cuộc đời con người. Khát khao nên người công chính là một khát khao sự thiện hảo.
Người khát khao sự thiện sẽ mưu tìm sự thiện và thiết tha với điều công chính. Niềm mơ ước của nhân loại sẽ tinh trong hơn nếu tìm đến sự thiện.
Chân lý sự thiện là một lời mời gọi con người giữ thân thể và tinh thần thanh khiết. Với con người thanh khiết sẽ nhìn thấy một thiên nhiên hiền hòa và một thế giới yêu thương. Nguồn vui luôn ở trong tâm hồn người thanh khiết: “Tôi đã hôn cuộc đời này với chân tay và đôi mắt của tôi. Tôi đã ôm nó vào lòng xiết chặt nhiều lần; …và tôi yêu cuộc đời tôi. Vì tôi yêu ánh sáng của bầu trời đã quyện chặt với tôi. Nếu như bỏ cuộc đời này cũng thực như là yêu mến nó”[3]. Yêu cuộc đời một cách nồng nàn như Tagore thường nhận mình là “người tình của muôn người tình”, giữa cuộc đời thăng trầm, ngàn khổ đau mà vẫn yêu thương cuộc đời thì đã hẳn thoát vòng cương tỏa ngay trong cõi sống.
Lối vượt thoát trong đời này là gì để có tự do thực sự? Tagore kinh nghiệm về điều này: “Cha hỡi, hãy quét sạch mọi tội lỗi cho con, vì trong tội con đứng về phe hữu hạn”[4]. Đứng về phía hữu hạn, chống lại tình yêu của cha, đó là kinh nghiệm về hậu quả của tội lỗi. Tội lỗi bủa vây con người dìm sâu con người trong sự khốn cùng của nó. Hậu quả của tội lỗi là sự chết. Ngay cả sự chết đối với con người được giải thoát khỏi tội cũng là bước vào sự sống tươi vui hơn.
Nếu trong sự thanh khiết của thân thể và tâm hồn, Tagore đã có một cảm nghiệm tuyệt vời về sự hòa điệu giữa sự sống và sự chết như vậy, thì chúng ta cũng nhận ra rằng những bậc tiền nhân Việt Nam cũng đã nhận ra và phát biểu bằng dòng ca dao: “Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”. Một kinh nghiệm sâu xa của những cuộc đời thanh thoát chẳng còn bị giam cầm bởi khổ đau hay sự chết. Sống cuộc đời thanh cao là sống sự sống phong phú của con người mang đầy hạnh phúc. Một giọt sương mai cũng đủ ngập tràn niềm vui giữa cuộc đời lao nhọc, một bàn tay nắm một bàn tay thân thương cũng đã nghiệm những nhịp thở sống động của tình yêu.
Thanh khiết là lương thực cho tâm hồn và thể xác, một lương thực để sống sự sống phong phú và hạnh phúc. Trong suốt cõi lòng để nhìn tới cốt lõi của vạn vật, muôn loài muôn vật được dựng nên để cho con người hạnh phúc. Niềm hân hoan, lòng say mến cuộc đời hệ tại ở tâm hồn và thân xác thanh khiết, cho nên, lời nguyện cầu tha thiết nhất vẫn là lời cầu xin: “Xin Cha quét sạch mọi tội lỗi trong con”.
Cảm nghiệm niềm vui sâu xa mà Thánh Augustin sau khi được chữa lành: “Chúa là Khoái lạc chân thật và tuyệt vời. Chúa đã vứt bỏ chúng và đã thay thế chúng, Chúa còn êm dịu hơn mọi khoái lạc, còn sáng láng hơn cả ánh sáng, nội tại hơn mọi bí ẩn, Chúa còn cao trọng hơn mọi vinh dự, nhưng không cho những kẻ tự đưa mình lên. Tâm hồn con đã được giải thoát khỏi những tiêu hao về lòng ham muốn: Danh, Lợi, nhục dục. Lạy Chúa, là sự giàu có, là ánh sáng, là phần rỗi của con, lạy Chúa Trời con”[5].
Thanh khiết để hăng say bước vào họat động bởi chính Ngài là nguồn sức mạnh. Tội lỗi làm suy yếu con người trong lý trí và trong ý chí. Nỗi buồn đọng đầy cũng chính vì nguồn sức mạnh không còn đủ can trường để vững bước. Hiên ngang, tràn đầy dũng lực ơn thiêng, bước vào giao chiến là hình ảnh của những con người sống thanh khiết và thanh cao, cuộc đời cần có nhiều người như vậy để dựng xây.
Xin rửa con sạch mọi lỗi lầm để con biết yêu mến thực sự cuộc đời này và yêu mến con người cũng như vạn vật quanh con.
L.m Giuse Hoàng Kim Toan
