Từ tư duy đến hành động

Từ tư duy đến hành động

Bà Isabel Mansuy là giáo sư về thần kinh biểu sinh tại khoa y, đại học Zurich. Bà được biết đến với công trình nghiên cứu di truyền biểu sinh và chấn thương thời thơ ấu của người. Theo nghiên cứu của bà, có những điều cần suy nghĩ về vấn đề từ tư duy đến hành động. Dùng cách nào đó để làm mới lại một tư duy đúng đắn và để có hành động đúng.

Trước đây và hiện nay, thường ta hay rơi vào cái bẫy sống đối phó nhiều hơn là tự do trong lành mạnh. Theo nghiên cứu về “di truyền biểu sinh” của bà Mansuy. Con người của ta không chỉ thừa hưởng về kiến thức, về vật chất mà còn thừa hưởng nhiều nếp sống cũ kỹ từ nhiều thế hệ trước. Dù rằng ngày nay, nói tiến bộ hơn, một thế hệ không biết đói kém, giặc dã là gì. Nhưng trong “di truyền biểu sinh” vẫn còn có nhiều ảnh hưởng từ nếp sống cũ kỹ. Chẳng hạn như không có ngày mai còn ẩn sâu trong những năm đói kém, giặc dã trước đây. Ngày mai sẽ không đến bởi vì không ai dám chắc còn sống hay đã không còn, nên cuộc sống vội vã cuốn ta theo dòng đời. Điều gì cũng tàm tạm, không triệt để, cũng không buông xuôi, nghĩa là sống cầm chừng, ai sống sao ta sống vậy và rồi mặc kệ nó.

Kéo theo là gì, trong thế giới sống chung? Việc ai nấy lo, việc giữ vệ sinh môi trường là của người khác lo, sẵn sàng trả tiền cho người làm trong nghành qua tiền các thứ thuế. Sống trong môi trường xã hội đông đúc, chen lấn nhau như gà trong chuồng nuôi nhốt, đụng chạm nhau, cãi cọ, tranh giành là chuyện thường xuyên, chẳng trách ai. Sống trung thực là tự bắn vào chân mình, chết không thương tiếc “Lương tâm không bằng lươn lẹo”. Thôi thì mặc kệ! cứ sống như đã từng sống. Cái tư duy như thế, ước mơ gì đến đổi hành động đúng đắn?

Các nhà giáo dục cứ theo lối từ chương. Vệ sinh môi trường để sống lành mạnh, vui khoẻ, sạch sẽ thơm tho, cùng nhau sống. Sống tự lo cho mình là trách nhiệm bản thân, không dựa dẫm, tự đứng trên đôi chân mình, (cá nhân chủ nghĩa mà không ngờ). Trung thực để tập sống ngay thẳng để mọi người theo gương. Ôi nhiều cách dạy khoa trương trên lý thuyết mà thiếu hẳn một cách đi vào cụ thể. Như cách giáo dục Nhật bản được ca ngợi một đát nước trật tự, tự hào dân tộc. Như một Singapore là một quốc đảo nhỏ bé là một đầu tàu kinh tế.

Họ dạy trong trường những gì? Họ dạy giữ vệ siinh là một phẩm giá của một con người. Khi giữ vệ sinh là một phẩm giá, mọi người sẽ thấy con người của mình đáng được tôn trọng, một chủ thể rõ ràng trong một xã hội nhân vị mà mỗi người ở đó có những phẩm hạnh để sống với nhau tử tế. Khi họ dạy sống không chỉ cho mình mà còn cho người khác, được tập luyện từ nhỏ khi ở trường, tự rửa chén bát, khi cùng nhau rửa những khay thức ăn, dụng cụ nhà bếp chung, khi phân chia nhau lau chùi toillet, là trách nhiệm của mỗi người và trách nhiệm chung. Khi họ dạy sống trung thực không phải là điểm thưởng, hay là những gương tốt đẹp trên báo, hoặc được khen thưởng giữa sân trường. Sống trung thực là một trách nhiệm của con người biết sống ngay thẳng, biết tạo niềm tin nơi người khác và làm cho phẩm giá của con người sống xứng đáng với địa vị mình sống. Không cần ai khen thưởng, chỉ cần sống đúng với những gì của một con người đúng nghĩa đòi hỏi.

Khi ta đổi cách giáo dục, ta có thể đỗi được những gien ù lì, cũ kỹ đã được mã hoá từ lâu năm nằm trong góc kẹt bộ nhớ. Có một tư duy mới để có một hành động mới. Vài suy nghĩ xin chia sẻ.

L. Giuse Hoàng Kim Toan