Một tiêu chí chọn gọi – tuyển lựa

Một tiêu chí chọn gọi – tuyển lựa
(Thứ Bảy sau Chúa Nhật I TN – 1Sm 9,1-4.17-19;10,1a; Mc 2,13-17)

Chuyện nhà đạo: Một ứng viên nào được thụ phong linh mục hay được tấn phong giám mục thì bà con tín hữu thường xác tín đó là người được Chúa chọn. Nếu có ai đó đang tu mà chuyển hướng thì lại nói Chúa gọi thì nhiều mà Chúa chọn thì ít! Đã từng hỏi các bé thiếu nhi trong thánh lễ hôn phối rằng: “Có phải Chúa “bắt” hai anh chị này cưới nhau không?” Các bé vô tư trả lời ngay: “Dạ không”. Kitô hữu trưởng thành đều nhận biết bí tích hôn phối thành sự là do hai anh chị ý thức, tự do tự nguyện kết hôn với nhau. Và cũng chính hai anh chị, (đã lãnh nhận bí tích Thánh Tẩy) là người cử hành bí tích hôn phối.

Xin mạnh dạn khẳng định rằng Thiên Chúa không trực tiếp chọn bất cứ ai vào thừa tác vụ này, thừa tác vụ kia, kể cả thừa tác vụ có thánh chức. Vậy chúng ta hiểu thế nào về lời của Chúa Giêsu: “Không phải các con chọn Thầy, nhưng chính Thầy đã chọn các con” (Ga 15,16). Chúa Giêsu chọn các môn đệ, các tông đồ là theo nhân tính, vì Tin Mừng tường thuật trước khi chọn lấy mười hai vị đặt làm tông đồ thì Chúa Giêsu đã “thức trắng một đêm cầu nguyện cùng Thiên Chúa” (x.Lc 6,12-16).

Thiên Chúa không trực tiếp chọn người làm vua tiên khởi cho dân Israel mà trao cho tiên tri Samuel. Saolê được xức dầu làm vua Israel nhưng rồi thời gian sau đó ông đã mất ngai vàng vào tay Đavid, cũng là người do tiên tri Samuel chọn và xức dầu. Chúa Giêsu theo nhân tính đã chọn mười hai vị đặt làm tông đồ và trong đó có một vị là Giuđa Iscariốt đã “rời bỏ hàng ngũ” tông đồ. Tin Mừng ngày thứ Bảy sau Chúa Nhật I Thường Niên tường thuật việc Chúa Giêsu chọn gọi Lêvi, một nhân viên thu thuế làm tông đồ (x.Mc 2,12-17). Theo quan niệm người Do Thái thời bấy giờ nhân viên thu thuế là hạng người tội lỗi gấp đôi người thường, được xem tương đương như phường “bán thân nuôi miệng”, vì Tin Mừng thường kể tên hai hạng người này đi liền nhau. Saolê mà tiên tri Samuel chọn là một thanh niên cao ráo, đẹp trai chỉ một nỗi là thuộc chi tộc con út của Giacob là Bengiamin.

Thử hỏi dựa vào tiêu chí nào để chọn gọi người phụng sự chương trình Thiên Chúa cách đặc biệt? Qua việc chọn gọi của Chúa Giêsu và tiên tri Samuel thì chúng ta khó tìm tìm thấy điểm chung. Và câu trả lời là “không thấy tiêu chí nào rõ nét”, nghĩa là bất cứ ai cũng có thể được chọn gọi, miễn là họ sau đó đáp ứng được sự tuyển chọn nhờ được huấn luyện.

Xin có thiển ý về việc chọn gọi các ứng sinh vào hàng nam nữ tu sĩ hay linh mục. Phải chăng khi nhiều giáo phận và một số dòng tu đặt tiêu chí “cái bằng Đại học” là quá khe khắt và có thể bất cập? Có đó nhiều thanh niên nam nữ có nhiệt huyết, có khả năng nhưng vì hoàn cảnh nào đó mà không “kiếm được cái bằng Đại học” thì vô tình chúng ta đã loại họ ra khỏi cơ hội sống cống hiến? Trong thực tế tại Việt Nam thì giá trị của tấm bằng Đại học chưa thực sự nói lên điều gì. Phải chăng chuyện “sính bằng cấp” ở ngoài xã hội đã len vào Giáo hội? Hơn nữa khi chọn các ứng sinh thì các giáo phận, các dòng tu đều có kỳ thi tuyển thì tại sao không mở rộng khâu đầu vào để cho có thêm nhiều ứng viên tham gia thi tuyển? Dù không quá khích là bỏ mọi tiêu chí, nhưng thiết nghĩ rằng về trình độ học vấn thì mức “tốt nghiệp phổ thông” là đạt.

Thiên Chúa không trực tiếp chọn gọi, tuyển lựa, nhưng trao cho những vị có thẩm quyền trong Giáo hội chọn gọi các ứng viên làm tông đồ. Ngay đến vị lãnh đạo cao cấp nhất trong Giáo hội Công giáo là Đức Giáo Hoàng, thế mà hiện nay Thiên Chúa vẫn để cho Hồng Y cử tri đoàn cái quyền bầu chọn. Môn đệ không hơn Thầy. Khi có được quyền tuyển chọn thì có đó trách nhiệm phải gánh vác. Xin các vị hữu trách hãy noi gương Thầy Chí Thánh Giêsu.

Lm. Giuse Nguyễn Văn Nghĩa – Ban Mê Thuột