Không Quá Khóa Dưới Mọi Hình Thức

 KHÔNG QUÁ KHÓA DƯỚI MỌI HÌNH THỨC
(Lễ Các Thánh Tử Đạo Việt Nam)

Nói đến Các Thánh Tử Đạo, người ta thường nhấn mạnh đến tính anh hùng, chí bất khuất của các vị chứng nhân đức tin. Khi chấp nhận hy sinh cả mạng sống vì một lý tưởng nào đó thì quả rất xứng là anh hùng và đáng ca tụng. Các Thánh Tử Đạo còn xứng được ngợi ca vì cách thế hy sinh của các ngài. Các vị anh hùng dân tộc, vì nước quên thân thật đáng khâm phục. Thế nhưng khi tuẫn tiết hay khi bị quân thù sát hại thì lòng các vị ấy ít nhiều có sự căm phẫn hay hận thù. Trái lại Các Thánh Tử Đạo khi ra pháp trường hay chết trong ngục tù, lòng vẫn thư thái, an bình, thậm chí còn hân hoan, chúc lành và cầu nguyện cho kẻ làm hại mình. Nhờ đâu, bởi đâu mà các ngài có được thái độ cao thượng có thể nói là phi thường như thế? Kitô hữu chúng ta tin nhận trên hết và trước hết là nhờ ân sủng Chúa ban. Tuy nhiên chúng ta cũng cần nhìn đến các nguyên nhân từ phía các vị thánh tử đạo, khi các ngài đón nhận hồng ân của Chúa. Qua cuộc đời các thánh tử đạo, cách riêng Các Thánh Tử Đạo Việt Nam, chúng ta có thể thấy một trong những nguyên nhân ấy đó là khi đã cảm nhận được tình yêu thì thà chết chứ không chấp nhận xúc phạm đến tình yêu, xúc phạm đến Đấng đã yêu mình.

Hẳn chúng ta đã từng biết ít nhiều các chuyện kể về Các Thánh Tử Đạo Việt Nam. Một trong những sự kiện xảy ra với các ngài đó là các quan thời bấy giờ thường đòi buộc hay dụ dỗ các ngài “quá khóa” tức là bước qua thập giá để được tha, thậm chí còn được ban bổng lộc. Các tiền nhân anh dũng của chúng ta đã dứt khoát không quá khóa dưới mọi hình thức. Khi được quan dụ dỗ rằng: anh còn trẻ, hãy nghĩ lại và khôn hơn một chút, ta chỉ yêu cầu anh bước qua một khúc gỗ mà có gì đâu. Thầy giảng Đaminh Bùi Văn Úy đã trả lời: Đúng là khúc gỗ, thưa quan, nhưng khúc gỗ hình thánh giá ấy lại tượng trưng cho Chúa tôi thờ. Quan nghĩ sao nếu tôi đạp hay bước qua di ảnh cha mẹ tôi? Thưa quan, quan có dám bước qua mặt đức vua không? Nhưng dù quan có bước qua mặt đức vua thì tôi cũng không bao giờ bước qua mặt Chúa tôi thờ.

Thánh Giá là dấu chỉ tình yêu mà Chúa Kitô trao ban cho nhân loại chúng ta. Kính thờ Thánh Giá không phải là kính thờ khúc gỗ hình chữ thập mà là kính thờ Đấng đã yêu thương chúng ta đến cùng, với trái tim chịu đâm thâu và chịu vắt kiệt đến giọt máu, giọt nước cuối cùng và đã chết đau thương trên cây gỗ chữ thập.

Không chấp nhận quá khóa, xét về mặt tiêu cực là cương quyết không báng bổ hay xem thường tình yêu, không bao giờ xúc phạm Đấng yêu thương mình. Dù không quá khóa cách hữu hình nhưng vẫn có đó nhiều người vô tình hay hữu ý, báng bổ tình hiếu đạo khi coi thường các đấng sinh thành. Thánh Giá thực sự bị xúc phạm khi nhiều người báng bổ tình yêu hôn nhân bằng sự thiếu vuông tròn trong nghĩa phu thê. Thánh Giá bị chà đạp bởi không ít người xúc phạm đến tình dân tộc khi họ đặt lợi ích cá nhân hay tập thể của mình trên cả vận mệnh quê hương. Cũng có thể có người đang xúc phạm đến tình yêu của đoàn tín hữu dành cho hàng linh mục, dành cho các đấng bậc chủ chăn, khi xem đàn chiên là thành phần phải cúi đầu (tuân lệnh) ngồi nghe (nghe giảng dạy), và rút ví ra (đóng góp, dâng cúng).

Không chấp nhận quá khóa, xét về mặt tích cực là không chỉ trân trọng tình yêu, kính thờ Đấng yêu mình mà còn tin tưởng vào sức mạnh của tình yêu, cậy trông vào quyền năng của Đấng yêu mình. Tình yêu thật diệu kỳ, mạnh hơn cả sự chết (x.Dc 8,6). Sống có tình, có nghĩa mới thực sự là người (nhân), đúng như thánh ý của Đấng Tạo thành. Cương quyết không quá khóa dù phải hy sinh cả mạng sống đời này, các tiền nhân tử đạo của chúng ta muốn cùng với thánh Phaolô tông đồ khẳng định rằng: Không có gì tách chúng ta ra khỏi tình yêu của Thiên Chúa, trong Đức Kitô” (x.Rm 8,35). Với tình yêu của Đấng đã chết cho chúng ta ngay khi chúng ta còn là tội nhân, còn là kẻ phản nghịch, các anh hùng tử đạo đã sống yêu thương vượt trên lẽ thường của kiếp phàm hèn (x.Rm 5,1-21). Chúng ta nhận ra điều này nơi bước chân khoan thai của các ngài khi bước ra pháp trường, nơi tấm lòng bao dung của các vị trước những người đang hành khổ và sắp hành hình mình. Thánh Hoàng Lương Cảnh trong gông cùm, tù ngục đã chuyên tâm cầu nguyện: “Xin Chúa cho các quan trị nước cho yên”. Thánh Emmanuel Lê Văn Phụng tại pháp trường đã nhắn nhủ con trai mình: “Con ơi, hãy tha thứ, đừng báo thù những kẻ tố giác ba”. Ngài còn dặn bè bạn: “Hãy tha thứ vì tôi đã thứ tha”. Linh mục Khoan cùng hai thầy Thành và Hiếu trước lúc bị xử chém đã lớn tiếng cầu nguyện: “Vinh danh chúc tụng ngợi khen Thiên Chúa, Chúa trời đất, chúng con hiến dâng mạng sống cho Ngài. Xin Chúa chúc phúc cho nhà vua cai trị lâu dài trong an bình. Xin biến đổi trái tim vua để vua tin theo đạo thật, đạo duy nhất đem lại cho con người hạnh phúc đích thật”.

Nói đến Kitô giáo, người ta không thể không nói đến thập giá. Và ở đâu có bóng dáng thập giá là người ta nghĩ ngay đến các Kitô hữu. Các Thánh Tử Đạo, cách riêng các Thánh Tử Đạo Việt Nam đã anh dũng chấp nhận hy sinh mạng sống, không bước qua thập giá (quá khóa) để minh chứng lòng trung trinh của các Ngài với Đấng là Tình Yêu (1Ga 4,16). Sự kính nhớ, tôn vinh của đoàn cháu con dành cho các Ngài đẹp lòng các Ngài nhất, thiết tưởng không gì hơn là nỗ lực làm rạng rỡ gia phong bằng chính cuộc sống của mình, một cuộc sống nỡ đầy hoa thập giá. Cha ông chúng ta không bước qua thập giá là muốn cháu con giương cao thập giá bằng sự trân trọng tình yêu và làm cho tình yêu đơm hoa kết trái.

Mang Thánh Giá trên người: tốt lắm. Thường xuyên hôn kính Thánh Giá: đạo đức lắm. Biến cuộc đời, con người của mình thành một Cây Thánh Giá sống động giữa đời: sự thánh thiện đích thực, xứng đáng là cháu con các tiền nhân anh hùng tử đạo. Xin đừng quên Chúa Giêsu đã từng khẳng định rằng ai không can đảm vác thập giá mà đi theo Người thì không xứng đáng làm môn đệ của Người (x.Lc 14,27).

Lm. Giuse Nguyễn Văn Nghĩa - Ban Mê Thuột